Asis Dağı Sahra’da Emeviler’in En Eski Sarayına Ev Sahipliği Yapan Suriyeli Tarihi Eser Mevkii

ŞAM – Asis dağı Heycane’nin doğusunda Suriyeli El Hammad İklimi dahilinde yer almakta olup Horan Dağı’nın bir bölümünü teşkil etmektedir. Bu isim Şam Vatani Müzesinde korunan ve Emeviler dönemine ait bazalt bir kayaya dokunmuş bir metinde keşfedilmiştir.

Mevki Şam’dan 105 km uzaklıkta olup idari yönden Duma’ya bağlıdır. Tarihi eser araştırmacısı Dr. Mahmud Hammud, Yakut Hamvi’nin el Buldan Sözlüğünde Asis dağının en eski yazısından bahsetmekte olup Emevi Halifesi El Velid Bin Abdul Melik’in makamı olarak nitelemektedir.

Alandaki arkeolojik çalışmalarla ilgili olarak, Dr. Hammud, Asis Dağı kalıntılarının temsil eden ve Emevi çöl mimarisi ve şimdiye kadar hala korunan en önemli yerlerden biri olduğu anlaşıldığından, 1962’de ilk kazıların Alman misyonu olduğunu açıklıyor.

Dr. Hammud, çölde Emevi saraylarının en eskisi olan ve uzunluğu 300 metre olan saray olan sitenin en önemli içeriklerinden biri olan sarayın şehir dışında inşa edilen en eski İslami hamam yapısı olan cami ve hamam içerdiğini söylüyor.

Kare planlı sarayın dışarıda belirgin kuleleri vardır ve koridorun güneydoğu köşesinde, muhafızların kalması için tasarlanmış olabilecek tuğladan yapılmış birkaç odadan oluşan ayrı bir bina vardır. Bu da, sarayın kamu ve özel olarak iki kısma ayrıldığını gösterir.

Sarayın duvarları Dr. Hammud’a göre cilalanmış bazalt taştan yapılmıştır ve en eski klasik dönemlerden kalma binalardan getirilen diğer oyma taşlar kullanılmıştır. Bu da, bazılarının üzerine Yunan harfleri ve isimlerle kazınmış sütunların başlıkları ve bölümleri, binanın övgüsü döneminde yapılan daha basit başlıklarla açıkça görülmektedir.

Dr. Hammud, sarayın salonlarında, kulelerinde ve dış kısımlarında çeşitli sahneler taşıyan siyah, kırmızı veya gri renklerde çiçek motifleri de dahil olmak üzere, sarayı süsleyen dekorasyonlarla ilgileniyor. Ayrıca saraya giriş kulesinin üst kısımlarında beyaz zemin üzerinde Kuran ayetinin yer aldığı siyah bir süs parçası bulunmuştur.

Sarayda bulunan parçalarla ilgili olarak Hammoud, üzerinde Safi çizimleri ve yazıları bulunan çanak çömlek yuvaları ve 106 bazalt yazıt içerdiklerinden, “Badiye çölünde keşfedilen yazıtları içeren bir isim”, Yunanca ve Arapça basit Kufi harfleriyle yazılmış hayvanların ve insanların farklı pozisyonlarda görüntüleri basit Kufi yazıtının temsil edildiğinden bahsetmektedir. MS 2. yüzyıldan 8. yüzyıla kadar bu bölgede yaşayanların, özellikle Emeviler döneminde sarayda yaşayanların veya bir süre tüccar kervanlarının adamları olarak bölgeyi ziyaret edenlerin durumu hakkında fikir vermektedir.