ŞAM (SANA) – Suriye Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ahmed El Şara, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 80. dönemine katılmak üzere gerçekleştirdiği tarihi ABD ziyaretini İdlib’den Suriye halkına seslenerek anlattı. Bu ziyaret, devrik rejimin dayattığı onlarca yıllık izolasyonun ardından Suriye’nin uluslararası toplumdaki hak ettiği konumunu pekiştirdi. Cumhurbaşkanı El Şara, Suriye diplomasisinin büyük başarısının, uluslararası toplumun yetersiz kaldığı dönemde topraklarını evlatlarının emeğiyle özgürleştiren özgür bir halkın mücadelesinin ürünü olduğunu vurguladı. Liderliğin, doğrudan halkın arasına dönerek iç kesimleri herhangi bir ulusal projenin merkezi haline getirmeye çalıştığını ifade etti.
Dün gerçekleşen “İdlib’e Vefa” kampanyası kapsamında 208 milyon dolardan fazla bağış toplanan bir ortamda ve ABD’den dönüşüyle, Cumhurbaşkanı El Şara kayıtlara alınmış konuşma yerine halkla doğrudan konuşmayı tercih etti. İdlib’in tüm Suriyelilere ev sahipliği yaptığını, bu nedenle vefanın kaynağı olması gerektiğini vurguladı. Suriye’nin uluslararası alandaki varlığının, Suriyelilerin direnişi ve fedakârlıkları olmadan mümkün olmayacağını belirtti. Kanla dayatılan çözümün bugün tüm dünya tarafından kabul edilen siyasi çözüme dönüştüğünü dile getirdi. Bu kabulün ardından, yaptırımların kaldırılması ve Suriye’nin uluslararası topluma yeniden entegre edilmesini hedefleyen yoğun bir diplomatik sürecin kapıları açıldı. Bu süreç, yıl başından bu yana devam eden diplomatik çabaların bir devamı olarak, Mayıs ortasında Suudi Arabistan’ın Riyad kentinde Cumhurbaşkanı El Şara ile ABD Başkanı Donald Trump arasında gerçekleşen ilk toplantı ile taçlandı. Toplantı, New York’ta BM Genel Kurulu’nun 80. döneminin devamında ABD Başkanı’nın ev sahipliğinde, Trump’ın eşi Melania Trump’ın da katıldığı resmi kabul töreninde yeniden tekrarlandı.
Cumhurbaşkanı El Şara, İdlib’i sadece duygusal anlamda “Küçük Suriye” olarak nitelendirmekle kalmadı, bu ifadenin Suriye’nin toprak birliği ve halkının bütünlüğünü simgelediğini ve Genel Kurul’daki tarihi konuşmasında da bu mesajı taşıdığını belirtti.
Cumhurbaşkanı El Şara’ın ABD ziyareti, BM takviminde sadece protokol bir durak değil, Suriye halkı için anlam yüklü ve sembolik tarihi bir an oldu. 1967’den bu yana bir Suriye cumhurbaşkanının ABD’ye ilk ziyaretiydi. Dünya artık Şam’ı bölgedeki çözümün bir parçası olarak görüyor, kriz değil. Suriye’nin gösterdiği ve hızla ilerlettiği açılım, egemenlik ve devrik rejimin savaşından yorgun düşmüş Suriyelilere destek gibi ulusal sabitelerden kaynaklanıyor ve ülkenin iyileşme, inşa ve kalkınma yolculuğunu başlatıyor.
Cumhurbaşkanı El Şara, BM Genel Kurulu 80. döneminin yanı sıra New York’ta 22 ikili ve çok taraflı görüşme gerçekleştirdi. Bunlar arasında ABD Başkanı Trump, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Senatör Jean Shaheen ve Milletvekili Gregory Meeks ile görüşmeler, Arap ve Avrupa liderleri ve uluslararası örgüt başkanları ile temaslar yer aldı. Ayrıca, Concordia Üniversitesi’nin yıllık Güvenlik ve Demokrasi konferansında CIA eski Direktörü General David Petraeus ile savaş alanından diyalog alanına geçişi simgeleyen, taraflar arasındaki farkları mizahla aşan ve savaşın içinde olanların barışın önemini en iyi bilenler olduğunu vurgulayan bir söyleşi gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı El Şara ayrıca Ortadoğu Enstitüsü’nde Suriye Programı Direktörü Charles Lister ile de bir görüşme yaptı.
Trump ile İkinci Görüşme
Bu ziyaretin önemli anlarından biri, BM’deki resmi kabul töreninde ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı El Şara’nın ikinci kez bir araya gelmesiydi. İlk görüşme, Mayıs ortasında Riyad’da gerçekleşmiş, Trump El Şara’yı “güçlü adam” olarak tanımlamış ve Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılarak “nefes alma şansı” tanınacağını açıklamıştı.
New York’taki görüşmede iki lider yaptırımların kaldırılması ve Şam-Washington ilişkilerini on dakika boyunca ele aldı. Trump, eşi Melania’ya Suriye’nin özgürleşme sürecinde yaşadığı zorlukları anlattı.
Uluslararası Meşruiyet Platformundan Tarihi Konuşma: Zafer Halkındır ve Onun Meyvesidir
Cumhurbaşkanı El Şara’nın BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşma, geleneksel siyasi beyanlardan farklı olarak Arap ve dünya kamuoyunda geniş yankı buldu. Suriye tarihinin dönüm noktasında, konuşmasına “Suriye Hikayesi” olarak hak ile batıl mücadelesini anlatarak başladı. Bu mücadelede onurlu halkın özgürlük özlemlerine sıkı sıkıya tutunduğunu, eski rejimin ise katliam ve baskı araçlarını seferber ettiğini belirterek, Suriye davasının öncelikle insani adalet meselesi olduğunu siyasi bir çatışma olmaktan öte ifade etti.
Devrik rejimin işlediği suçları ve ihlalleri sıralayan El Şara, Suriyelilerin trajedisini kalkışma ve inşa fırsatına dönüştürme gücünü vurguladı. Gerçek zaferin insanî değerlerin, intikam yerine hoşgörünün, hukukun üstünlüğünün ve adaleti koruyan kurumların zaferi olduğunu söyledi. Savaş sonrası dönemin yönetimini hükümete ve halka tam güvenle emanet ettiğini belirtti. Bu nedenle yaptırımların tamamen kaldırılmasını ve bunun ardından yatırım yasalarının reformu ve uluslararası şirketlerin çekilmesine dayalı ekonomik planların hayata geçirilmesini talep etti.
Cumhurbaşkanı El Şara, konuşmasında “Şehit ve kayıp annelerine, tüm dünyaya, çocuklarımızın ve sizin geleceğinize karşı zafer kazandık. Mültecilerin evlerine dönüş yolunu açtık. Devrik rejim döneminde ülkeden ülkeye uyuşturucu ticaretini ortadan kaldırdık. Suriye, bu zaferle kriz ihraç eden bir ülke olmaktan çıkıp, bölge ve Suriye için istikrar, barış ve refahın tarihi fırsatına dönüştü.” dedi.
Ayrıca, “Ülkemizde mezhepçi gerilimleri ve iç çatışmaları kışkırtmaya çalışan tarafların girişimleri, halkımızın bilinçli duruşuyla durduruldu. Bu girişimler ülkeyi yeniden bölme ve parçalama projelerine hizmet ediyordu.” dedi.
Cumhurbaşkanı El Şara, İsrail’in Aralık ayından bu yana devam eden tehditlerine değinerek, İsrail politikalarının Suriye ve halkını destekleyen uluslararası tutuma aykırı hareket ettiğini, geçiş sürecinden faydalanmaya çalışarak bölgeyi yeni çatışmalar girdabına sürükleme riski taşıdığını belirtti. Bu duruma karşı Suriye’nin 1974 Ateşkes Anlaşması’na bağlı kalarak diyalog ve diplomasiyi kullanacağını ve uluslararası toplumu bu tehlikelere karşı destek olmaya çağırdığını vurguladı.
Cumhurbaşkanı El Şara, devrik rejimin çöküşünden bu yana belirgin olan politikaların temel taşlarını açıkladı. Bunlar; dengeli diplomasi, güvenlik istikrarı, ekonomik kalkınma, otorite boşluğunun doldurulması, kapsayıcı ulusal diyalog çağrısı, liyakat esasına dayalı hükümet kurulması, katılımcılık prensibinin güçlendirilmesi, adalet ve kayıplar için ulusal kurumların kurulması, halk temsilcilerinin yasama meclisine seçilmesi, ve silahların sadece devlet tarafından taşınması ilkesi doğrultusunda önceki tüm oluşumların feshedilmesi.
Son olarak, Cumhurbaşkanı El Şara, Suriye davasına destek veren Arap, İslam ülkeleri, ABD, Avrupa Birliği ve özellikle Türkiye, Katar ve Suudi Arabistan’a teşekkür etti. Filistin’in Gazze halkı, çocukları ve kadınlarına destek verdiklerini ve savaşın derhal sona erdirilmesi çağrısında bulundu. Çünkü Suriyeliler “savaşın ve yıkımın acılarını en çok hisseden halklardan biridir.”
Cumhurbaşkanı El Şara’nın Gazze‘deki insani trajedi hakkındaki açıklamaları yalnızca duygusal bir dayanışma ifadesi değildi. Aksine, yeni Suriye’nin yaralarına rağmen Arap ve bölgesel tutumunu kararlılıkla desteklediğini ve adaletten yana kararlı duruşundan taviz vermeyeceğini teyit etti. Bu, Şam’ın toprak konusunda taviz verdiği yönündeki yanıltıcı düşünceyi boşa çıkarıyor. Ayrıca, ilkeleri güvenlik ve istikrar gereklilikleriyle dengeleyen bir siyasi gerçekçilik çerçevesinde, Suriye’nin ulusal ilkelerinden taviz vermemenin önemini de açıklığa kavuşturuyor ve vurguluyor.
