ŞAM (SANA) – Suriye yarın, kurtuluş sonrası ilk Halk Meclisi üyelerinin seçileceği seçim sürecine tanıklık edecek. Oy kullanma işlemi, Suriye’nin çeşitli vilayetlerinde oluşturulan seçmen heyetleri tarafından gerçekleştirilecek.
Devrik Rejimin Çöküşünden Sonra İlk Halk Meclisi
Oy kullanma işlemi, devrik rejimin çöküşünün ardından kurulan ilk Halk Meclisi’nin oluşumunun başlangıcı olacak. Yüksek Halk Meclisi Seçim Komisyonu tarafından belirlenen seçim bölgelerindeki sandık merkezlerinde çoğu vilayette seçim yapılacak. Ancak Rakka ve Haseke vilayetlerinin (Madan, Rekka ve Tel Abyad bölgeleri) bazı bölgelerinde seçim tarihi daha sonra belirlenecek. Söz konusu vilayetlerdeki diğer seçim bölgeleri ile Süveyda vilayetindeki tüm seçim bölgelerinin ise uygun şartlar sağlanana kadar boş bırakılacağı açıklandı.
Oy Kullanacaklar Kimler?
Yüksek Halk Meclisi Seçim Komisyonu Sözcüsü Nevvar Necme’nin açıklamasına göre, sandık merkezleri yarın sabah saat 09:00’da açılacak. Oy kullanacaklar, onaylı seçmen heyeti üyeleri olacak. Seçmenler kimlik belgelerini göstererek merkezlere gelecek, ardından resmi mühürlü oy pusulasını almak üzere alt komite başkanına yönlendirilecekler. Gizli oy verme odasında oy pusulasını hazırlayacaklar ve oylarını açıkça sandığa atacaklar.
Necme, oy kullanma işleminin önceden saat 12:00’de sona ereceğini, ancak tüm seçmen heyeti üyeleri oy kullanmazsa, sandıkların en geç saat 16:00’ya kadar açık tutulacağını belirtti.
Oyların Sayımı ve Sonuçların Açıklanması
Oy verme tamamlandıktan sonra, oy sandığı medya mensuplarına açık şekilde açılarak oyların sayımına başlanacak. İlk sonuçlar anında medyada ilan edilecek.
Seçim Komisyonu Sözcüsü, ön sonuçların açıklanmasının ardından itirazların değerlendirilmesi için seçim itiraz komisyonlarına başvurulacağını ve resmi sonuçların önümüzdeki Pazartesi ya da Salı günü Yüksek Halk Meclisi Seçim Komisyonu tarafından düzenlenecek basın toplantısında açıklanacağını bildirdi.
Halk Meclisi Üyeliğine Kimler Aday Oldu?
Son dönemde vilayetlerde birçok hazırlık yapıldı. Halk Meclisi üyeliği adaylığı başvuruları 28 Eylül 2025 tarihinde, Suriye genelindeki 50 seçim bölgesinde sona erdi. Aday sayısı 1578 kişi olarak açıklandı; adayların %14’ünü kadınlar oluşturdu.
Aday tanıtım kampanyaları 29 Eylül’de başlayıp 3 Ekim akşamı sona erdi; 4 Ekim 2025 ise seçim sessizliği günü olarak ilan edildi.
Yeni Seçim Mekanizması
Bu seçim süreci, Cumhurbaşkanı Ahmed El Şera’ın 2025 tarihli 66 sayılı kararnamesiyle belirlenen geçici yeni mekanizmaya göre düzenleniyor. Kararname, Yüksek Halk Meclisi Seçim Komisyonu’nun başkanı Muhammed Taha El Ahmet ve 10 üyeden oluşmasını öngörüyor. Komisyon, seçim sürecinin tamamından sorumlu olacak.
Kararnamede, meclis üyelerinin vilayet nüfusuna göre, notablardan ve entelektüellerden oluşan iki kategoride dağıtılacağı belirtiliyor. Üyelerin üçte biri Cumhurbaşkanı tarafından atanacak, kalan üçte ikisi ise vilayetlerdeki seçim komisyonları aracılığıyla seçilecek.
Ayrıca, 2025 tarihli 143 sayılı başka bir kararnameyle Halk Meclisi üyelerinin sayısı 210 olarak belirlendi. Seçim bölgeleri idari alanlara göre oluşturulacak ve her bölgenin seçmen heyeti, üyelerin üçte ikisini seçecek. Adaylık hakkı ise sadece seçmen heyeti üyelerine ait olacak.
Yüksek Seçim Komisyonu’nun Faaliyetleri
Komisyon, kuruluşundan itibaren vilayetlerde saha ziyaretleri yaptı, halkın görüşlerini ve önerilerini almak üzere toplumun tüm kesimleriyle toplantılar gerçekleştirdi.
Ayrıca, seçim bölgelerinde alt komite üyeleri toplum ve resmi aktörlerle istişare edilerek seçildi. Bu alt komiteler seçim sürecini denetleyip, seçmen listelerini hazırlayarak sandık merkezlerinin ve görevli personelin yönetiminden sorumlu olacak.
Her vilayette bağımsız itiraz komisyonları oluşturuldu; bu komisyonlar Adalet Bakanı tarafından görevlendirilen hakimlerden oluşuyor. İtiraz komisyonları alt komite üyeleri, seçmen listeleri ve seçim sonuçları hakkında yapılan itirazları inceleyecek.
Seçmen Heyeti Üyelerine Yönelik İtiraz Süreci
Geçtiğimiz ay, seçmen heyeti üyelerinin ilk listelerine yapılan itirazlar seçim sürecinin en kritik aşamalarından biri olarak kabul ediliyor. Sözcü Nevvar Necme, halkın itiraz ve gözetim mekanizmasının devrik rejim destekçilerinin seçmen heyetlerine sızmasını engellemenin son kalkanı olduğunu vurguladı. Komisyon, sosyal medyada devrik rejim destekçilerine dair belgeleri titizlikle takip ederek, itirazlar kabul edilirse bu kişilerin üyeliklerini derhal iptal ediyor.
Seçmen Heyeti Üyelerine Yönelik Şartlar
26 Eylül’de açıklanan kesin seçmen heyeti üyeleri listesi, üyelik için aranan şartları göz önünde bulundurdu:
- 2011 sonrası Halk Meclisi üyesi veya adayı olmamak, ya da ayrılığını kanıtlamak.
- Devrik rejim, terör örgütleri, bölücülük veya dış destekçiliğini yapmamak.
- %70 oranında yetkinlik ve %30 oranında önde gelenlerden oluşmak.
- Toplumsal, demografik ve mesleki çeşitliliği sağlamak.
- Kadın temsil oranının en az %20 olması, göçmenler, şehit yakınları, devrim gazileri, engelliler ve tutukluluk mağdurlarının temsiline önem verilmesi.
Yeni Halk Meclisi üyelerinin görev süresi 2,5 yıl olarak belirlenmiş olup uzatma imkanı bulunuyor.
Önemli Bir Dönüm Noktası
Bu seçimler, 8 Aralık 2024’te devrik rejimin düşüşünden sonra düzenlenen ilk Halk Meclisi seçimleri olarak, Suriye’nin geçiş dönemini temsil eden yeni yasama organlarının kurulması açısından kritik bir öneme sahip.
