Başkentler (SANA) – İsrail’in Gazze Şeridi’ne iki yılı aşkın süredir sürdürdüğü yıkıcı savaşı durdurmaya yönelik olarak, ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimiyle hazırlanan planın ilk aşamasının uygulanması konusunda anlaşmaya varılması, Arap ve uluslararası düzeyde geniş çaplı memnuniyetle karşılandı.
Taraflara, bu aşamanın tüm maddelerine bağlı kalmaları yönünde artan çağrılar yapılırken, anlaşmanın tüm esirlerin ve tutukluların takasını, işgal güçlerinin Gazze’den çekilmesini, yardımların girişini ve Filistinlilerin çektiği acıların sona ermesini sağlaması umut ediliyor.
Filistin Yönetimi
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını belirterek, bu çabaların, işgalin sona ermesine ve başkenti Doğu Kudüs olan, 4 Haziran 1967 sınırlarında bağımsız Filistin devletinin kurulmasına götürecek kalıcı bir siyasi çözüme kapı aralamasını umut ettiğini ifade etti.
Abbas ayrıca, Trump ile birlikte anlaşmanın sağlanmasına katkı sunan arabuluculara —Mısır, Katar ve Türkiye— teşekkür ederek, Filistin tarafının ilgili arabulucular ve ortaklarla iş birliğini sürdürmeye hazır olduğunu vurguladı.
Suriye
Suriye, Gazze Şeridi’nde ateşkes ilan edilmesini memnuniyetle karşıladığını belirterek, bu gelişmenin sivillerin acılarının sona ermesine, acil insani yardım ve destek çalışmalarının önünün açılmasına ve bölgesel istikrarın sağlanmasına katkı sunmasını umut ettiğini ifade etti.
Suriye Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, anlaşmaya ulaşılmasında rol oynayan Katar, Türkiye, Mısır ve ABD’nin gösterdiği çaba ve arabuluculuk girişimleri takdirle karşılandı.
Mısır
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, bu anlaşmayı, “savaş mantığına karşı barış iradesinin zaferini temsil eden tarihi bir an” olarak nitelendirdi. Sisi, “Bu anlaşma sadece bir savaşın sona ermesi değil, aynı zamanda bölge halkları için adalet ve istikrar dolu bir geleceğe dair umut kapısıdır” dedi.
Türkiye
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını belirterek, Türkiye’nin anlaşmanın tam uygulanmasını yakından takip edeceğini ve sürece katkı sunmaya devam edeceğini vurguladı. Erdoğan, ayrıca Trump, Katar ve Mısır’a, İsrail’i ateşkese ikna etme konusunda gösterdikleri siyasi irade için teşekkür etti.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, anlaşmanın, Gazze’deki Filistin halkının yaşadığı insani acıların hafifletilmesi, İsrail’in tamamen geri çekilmesi, güvenliğin ve istikrarın yeniden sağlanması ve iki devletli çözüm temelinde adil ve kapsamlı bir barışın sağlanmasına yönelik somut adımların atılması için bir fırsat olduğunu vurguladı.
Birleşik Arap Emirlikleri
Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanlığı, ateşkes anlaşmasını memnuniyetle karşıladığını belirterek, bunun Gazze’deki insani acıların sona erdirilmesi ve Filistin halkının meşru haklarını güvence altına alan adil ve kalıcı bir çözüm yolunun açılması yönünde olumlu bir adım olmasını temenni etti. Ayrıca, bölgedeki tüm halklar için güvenlik, barış ve refah sağlayacak kapsamlı bir siyasi sürecin başlatılması gerektiği kaydedildi.
Ürdün
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, ilk aşamanın uygulanmasına ilişkin mekanizmaların önemine dikkat çekerek, bu adımın savaşı durdurması, esir takasını sağlaması, işgal güçlerinin Gazze’den çekilmesi ve insani yardımların girişine olanak tanıması gerektiğini vurguladı. Safedi, anlaşmanın tüm maddelerine tam bağlı kalınmasının şart olduğunu belirtti.
Arap Birliği
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, “X” (eski Twitter) platformundaki paylaşımında, “Gazze’deki halkımız için iyi bir haber… İki yıl süren kan ve yıkımın ardından umudumuz, arabulucuların çabalarının başarıya ulaşmasıdır — ister esir takası, isterse İsrail güçlerinin çekilmesi konusunda olsun,” ifadelerini kullandı.
Arap ParlamentosuArap Parlamentosu Başkanı Muhammed el-Yemahi, anlaşmayı kanın durdurulması ve adil, kapsamlı barışa giden yolda önemli bir adım olarak değerlendirdi. Yemahi, uluslararası toplumu, İsrail’in anlaşma hükümlerine tam olarak uymasını sağlamak üzere sorumluluk almaya çağırdı.
Uluslararası Tepkiler
Fransa
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, anlaşmanın savaşı sona erdirmesi ve iki devletli çözüm temelinde siyasi bir sürece geçişin başlangıcı olması gerektiğini belirtti.
Birleşik Krallık
Başbakan Keir Starmer, anlaşmanın derhal ve eksiksiz uygulanması çağrısında bulunarak, Gazze’de hayati insani yardımlar üzerindeki tüm kısıtlamaların kaldırılması gerektiğini vurguladı.
Rusya
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova’nın ateşkese yönelik çabaları memnuniyetle karşıladığını belirterek, anlaşmanın bugün imzalanmasını ve ardından gerekli uygulama adımlarının atılmasını umut ettiklerini söyledi.
Almanya
Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, ilk aşamada mutabakata varılmasının, tutukluların serbest bırakılması ve ateşkesin sağlanması açısından önemli bir adım olduğunu söyledi. Berlin’in Ortadoğu barış sürecini desteklemeye hazır olduğunu belirtti.
İtalya
Başbakan Giorgia Meloni, anlaşmanın “olağanüstü bir haber” olduğunu belirterek, tarafları kararlaştırılan adımları süratle ve tam olarak uygulamaya çağırdı.
İspanya
Dışişleri Bakanı José Manuel Albares, Gazze’deki soykırımın sorumlularının hesap vermesi gerektiğini vurgulayarak, kalıcı barışın ancak iki devletli çözümle mümkün olacağını belirtti.
Avrupa Birliği
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, anlaşmayı “barış ve güvenliğe doğru güvenilir bir siyasi yol” olarak değerlendirdi ve iki devletli çözüm temelinde uygulanması gerektiğini söyledi. Dış ilişkiler sorumlusu Kaja Kallas ise, anlaşmayı büyük bir diplomatik başarı ve savaşın sonlandırılması için gerçek bir fırsat olarak tanımladı.
Kanada
Başbakan Mark Carney, Trump’a anlaşmaya varmadaki başarısından dolayı teşekkür ederek, Katar, Mısır ve Türkiye’nin arabuluculuk rolünü takdir etti.
Avustralya
Başbakan Anthony Albanese ve Dışişleri Bakanı Penny Wong imzalı ortak açıklamada, anlaşmanın barışa yönelik önemli bir adım olduğu ve memnuniyetle karşılandığı belirtildi.
Belçika
Dışişleri Bakanı Maxime Prévot, anlaşmayı Gazze üzerindeki ablukanın kaldırılması ve tutukluların serbest bırakılması yolunda kritik bir adım olarak nitelendirdi.
İsveç
Başbakan Ulf Kristersson, anlaşmanın insani yardımların eksiksiz ulaştırılmasıyla birlikte kalıcı bir ateşkese dönüşmesi gerektiğini vurguladı.
Çin
Dışişleri Bakanlığı, Gazze’de kapsamlı ve kalıcı bir ateşkesin bir an önce sağlanması temennisinde bulunarak, Filistin meselesinin adil çözümü için uluslararası toplumla iş birliğine hazır olduklarını ifade etti.
Hindistan
Başbakan Narendra Modi, anlaşmanın tutukluların serbest kalmasına, Gazze’deki insani yardımın artırılmasına ve kalıcı barışın sağlanmasına katkı sunmasını umduklarını belirtti.
Uluslararası Af Örgütü
Uluslararası Af Örgütü, ateşkesin İsrail’in yasa dışı işgaline ve yürütülen soykırıma son verilmesi yönünde bir adım olması gerektiğini vurguladı. Kuruluş, saldırıların geçici olarak durdurulmasının veya yardım akışına kısıtlı ölçüde izin verilmesinin yeterli olmadığını ifade etti.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, anlaşmayı kalıcı barışa doğru atılmış büyük bir adım olarak değerlendirdi. Ghebreyesus, örgütün Gazze’deki sağlık yardımlarını artırmaya hazır olduğunu belirtti.
Trump’ın Açıklaması
ABD Başkanı Donald Trump, bu sabah erken saatlerde yaptığı açıklamada, İsrail ile Hamas arasında ateşkesin ve esir-tutuklu değişimini içeren planın ilk aşaması üzerinde anlaşmaya varıldığını duyurdu. Trump, “Bu, tüm rehinelerin çok yakında serbest bırakılacağı ve İsrail’in, kalıcı ve güçlü bir barışa doğru atılacak ilk adım olarak, üzerinde uzlaşılan sınıra çekileceği anlamına geliyor. Tüm taraflara adalet temelinde muamele edilecek,” dedi.
