ŞAM (SANA) – Süveyda olaylarını soruşturan Ulusal Soruşturma Komitesi’nin basın toplantısı bugün Şam’daki Enformasyon Bakanlığı’nda başladı.
Komite Başkanı Yargıç Hatem El-Naasan, komitenin gerçeği ortaya çıkarmak, sorumluluğu belirlemek ve mağdurlar ile etkilenenler için adaleti sağlamak amacıyla bu konferansı düzenlediğini belirtti.
El-Naasan konferansta şunları söyledi:
Temmuz 2025’te Süveyda Valiliği’nde meydana gelen ve insanların hayatlarını, kamu ve özel mülklerini etkileyen, zorla yerinden edilmelerine yol açan trajik olaylar ve bunların öncesinde ve sonrasında ortaya çıkan nefret söylemi, yüzeysel veya siyasi önlemlerle değil, gerekli yasal standartları karşılayan etkili bir soruşturmayla ele alınabilecek ciddi ihlaller teşkil etmektedir.
Komitenin yetkileri, Adalet Bakanı tarafından çıkarılan 2025 tarihli ve 1287 sayılı Kararname’ye dayanmaktadır. Komitenin hukuki çerçevesi, Anayasa Bildirgesi’nin 51. maddesinde belirtilen ulusal mevzuatın yanı sıra, Anayasa Bildirgesi’nin 18. maddesi uyarınca ulusal mevzuatın bir parçası olarak kabul edilen Suriye Arap Cumhuriyeti tarafından onaylanan uluslararası antlaşmalar, sözleşmeler ve anlaşmalarla belirlenmiştir.
Komitenin görevi, bu suç ve ihlalleri ve bunların hukuki çerçevesini, 1949 tarihli 148 sayılı Suriye Ceza Kanunu ve Anayasa Bildirgesi’nin 12. maddesi uyarınca incelemektir. İnsanlık, zorunluluk, ayrımcılık ve orantılılık ilkelerini dikkate alarak, uluslararası insan hakları hukuku, uluslararası insancıl hukuk, dört Cenevre Sözleşmesi ve 1949 Cenevre Sözleşmeleri’nin Ortak 3. Maddesi hükümlerini uygulamaktadır.
komite, Birleşmiş Milletler standartlarına ve uluslararası hukuka uygun olarak soruşturma komisyonlarının oluşturulmasına ilişkin temel ilkelerle uyumlu olan bu çalışma yöntemini geliştirmiştir.
komitenin görevleri arasında olaylara yol açan koşulları ortaya çıkarmak, ciddi ihlal iddialarına yönelik etkili ve ciddi bir soruşturma başlatmak, sivillere karşı işlenen suç ve ihlallerle ilgili şikayet ve ihbarları almak ve bu ihlal ve suçların şüpheli faillerini tespit etmek yer alıyor.
Komitenin görevleri arasında, doğrudan veya dolaylı olsun, suçların bireysel sorumluluğunu belirlemek, cezasızlığın önlenmesini ve olaya karıştığı tespit edilen herkesin hesap vermesini sağlamak ve bu tür olayların ve ihlallerin Suriye’nin başka yerlerinde tekrarlanmamasını garanti altına almak için yasal tavsiyelerde bulunmak da yer alıyor.
Komitenin metodolojisi “zarar vermeme” ilkesine dayanmaktadır. komite, tanıkların, mağdurların, ailelerinin, personelinin, bilgilerinin veya çalışmalarının güvenliğini tehdit edebilecek her türlü eylemden kaçınmak için azami özen göstermelidir. Ayrıca, Komitenin çalışmaları, çatışmanın tarafları arasında ulusal uzlaşmayı hedefleyen bir sürece katkıda bulunmalıdır.
Komitenin metodolojisi de bağımsızlığa dayanmaktadır. Komite üyeleri, görevlerini yerine getirirken hiçbir otorite veya kişiden talimat almazlar. Komite tarafından kendilerine verilen yetkiler dahilinde, mesleki yetkileri dahilinde toplantılarını gerçekleştirirler ve komite tarafından benimsenen metodolojiye bağlı kalarak görevlerini tam bir tarafsızlık ve dürüstlükle yerine getirirler.
Komitenin metodolojisi tarafsızlığı da kapsıyor. Görevi, tüm taraflarca iddia edilen ihlalleri, herhangi bir tarafa karşı kayırmacılık veya önyargı olmaksızın, eşit titizlik, doğruluk ve profesyonellikle araştırmaktır.
Komite, toplanan tüm gerçekleri ve bilgileri objektif bir şekilde incelemeli ve bu gerçeklere dayanarak sonuçlara varmalı, bu gerçeklerin tarafsız ve objektif bir şekilde elde edilmesini sağlamalıdır.
Komite üyeleri, görevlerini yerine getirirken edindikleri bilgiler konusunda gizlilikle yükümlüdür. Komite, bilgi, veri ve kendisiyle işbirliği yapanların kimliklerinin yanı sıra, müzakerelerinin gizliliğini de korur. Bilgiler, yalnızca soruşturmanın seyrine zarar vermeyecek şekilde gerekli olduğu ölçüde açıklıyor.
Komite, mağdurların, tanıkların ve diğer kişilerin güvenini kazanarak bilgi sağlama konusunda iş birliği yapmalarını temin etmeye çalışmaktadır. Tutması muhtemel olmayan sözler vermeyecek ve mağdur ailelerinin komitenin yetki alanına ilişkin beklentilerini yönetecektir.
Son üç ayda tamamlanan çalışmalar arasında saha incelemeleri, saldırı yerlerinin adli analiz araçları kullanılarak ziyaret edilmesi ve belgelenmesi yer aldı. Komite, Şam, İdlib, Süveyda ve Dera illerinin kırsal kesimlerinde yerinden edilmiş kişilerin toplandığı yerlerin yanı sıra çok sayıda hastaneyi de ziyaret etti. Yargı önünde bütünlüğünü sağlamak için fiziksel delilleri toplayıp muhafaza etti, saldırıların düzenlerini ve rotalarını belirleyerek bunları yasal olarak sınıflandırdı.
Komite, yerinden edilmiş kişilerin toplandığı yerlerde hayatta kalanlar, etkilenenler ve görgü tanıklarıyla görüşmeler gerçekleştirdi ve tanıkların ve etkilenenlerin ifadelerini dinlemeye devam ediyor. Ayrıca, olaylarla bağlantılı olarak çok sayıda tutuklunun yanı sıra kayıp ve kaçırılan kişilerle ilgili birçok vakayı da takip etti ve bazı vakalarda olumlu sonuçlar elde etti.
Komite, gerçeği tam olarak ortaya çıkarmak ve ihlallerin tekrarlanmasını önlemek için soruşturmalarını sürdürüyor. Ayrıca, çatışmanın tarafları arasında güven inşa etmek ve ihlallerin Suriye Ceza Kanunu’na ve suçların ciddiyetine göre nihai yasal sınıflandırmasını belirlemek için insani bir yol izliyor.
