ŞAM (SANA) – Suriye’nin kurtuluştan sonra çeşitli ülkeler ve uluslararası–bölgesel kuruluşlarla imzaladığı anlaşmalar ve mutabakat zaptları devletin yeniden inşası ve uluslararası arenadaki konumunun güçlendirilmesi yolunda kritik bir dönüm noktası oluşturdu.
Bu anlaşmalar, vatandaşların yaşamlarını doğrudan etkileyen hayati alanlarda yeni ufuklar açmak ve Suriye halkına karşı devrik rejimin yürüttüğü savaşın yıllar süren zorluklarından sonra sürdürülebilir kalkınmayı ve yeniden yapılanmayı desteklemek için pratik araçlardır.
Suriye, hava taşımacılığı, limanlar, köprüler ve enerji alanlarındaki projeler aracılığıyla altyapısını güçlendirmeyi ve böylece temel hizmetleri iyileştirmeyi amaçlayan yaklaşık elli anlaşma ve mutabakat zaptı imzalandı.
Bu anlaşmalar ayrıca, hizmetlerin en savunmasız gruplara ulaşmasını sağlamak için sağlık, eğitim, tarım ve yardım gibi hayati sektörlere destek de içeriyordu. Ayrıca, yatırımı teşvik etmek ve sermaye için çekici bir yasal ve ekonomik ortam yaratmak amacıyla uluslararası ve Körfez ülkeleriyle anlaşmalar imzalandı.
Bu anlaşmalar teknoloji ve bilgi transferini de kapsamakta; eğitim ve tarımda yapay zekâ kullanımını, iletişim ve dijital altyapının geliştirilmesini içermektedir. Suriye, Arap, Avrupa ve Asya ülkeleriyle işbirliğini çeşitlendirmeye yönelerek diplomatik ve ekonomik konumunu güçlendirdi. Anlaşmalar güvenlik ve istikrar boyutunu da içerdi; doğal afetlere ve güvenlik tehditlerine karşı askeri ve sivil savunma alanlarında işbirliği sağlandı.
Bu anlaşmalar, yapay zekânın eğitim ve tarıma entegrasyonu yoluyla teknoloji ve bilgi transferini ve iletişim ve dijital altyapının geliştirilmesini de içeriyordu.
Suriye ayrıca Arap, Avrupa ve Asya ülkeleriyle iş birliği yaparak uluslararası ortaklıklarını çeşitlendirmeye ve böylece diplomatik ve ekonomik konumunu güçlendirmeye çalıştı. Bu anlaşmalar, doğal afetler ve güvenlik sorunlarıyla mücadele etmek için askeri iş birliği ve sivil savunmayı da kapsayarak güvenlik ve istikrarı ihmal etmedi.
2025 yılında imzalanan en önemli anlaşmalar ve mutabakat zaptları:
20 Ocak 2025
Suriye Sivil Savunma örgütü “Beyaz Baretliler” ve Katar Devleti’nde arama kurtarma çalışmalarından sorumlu “Lekhwiya” grubu, Sivil Savunma’nın kabiliyetlerini artırmak ve ekipman desteği sağlamak amacıyla bir ortaklık ve iş birliği anlaşması imzaladı.
16 Şubat 2025
Suriye ve Katar Sivil Havacılık Otoriteleri, hava seyrüsefer, altyapı, eğitim ve kalkınma alanlarında iş birliğini artırmak amacıyla mutabakat zaptı imzaladı.
11 Mart 2025
Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, en muhtaç gruplara destek olmak, eğitim ve rehabilitasyon fırsatları sağlamak amacıyla program ve projeler uygulamak üzere Finlandiya Yardım Örgütü ile bir işbirliği anlaşması imzaladı.
23 Mart 2025
Suriye Arap Kızılayı ile Uluslararası Kızılhaç Komitesi arasında tıbbi hizmetler, kapasite geliştirme ve yardım, cesetlerin yönetimi ve savaş kalıntılarına ilişkin farkındalık konularında işbirliğini amaçlayan 15 anlaşma imzalandı.
10 Nisan 2025
Suriye Dışişleri Bakanı Asaad Hasan el-Şeybani ve Güney Kore Dışişleri Bakanı Cho Tae-yeol, iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasını öngören bir anlaşma imzaladı.
1 Mayıs 2025
Cumhurbaşkanı Ahmed Eş-Şara’nın katılımıyla, Kara ve Deniz Limanları Genel İdaresi ile Fransız CMA CGM şirketi arasında Lazkiye limanındaki konteyner terminalinin yönetimi ve işletilmesi konusunda anlaşma imzalandı.
8 Mayıs 2025
Arap Kurak Bölgeler ve Kurak Alanlar Araştırmaları Merkezi (ACSAD), tarım ve sulama alanında yapay zekânın kullanılması amacıyla Arap Bilgi ve İletişim Teknolojileri Örgütü ile iş birliği anlaşması imzaladı.
15 Mayıs 2025
Yüksek Öğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanı Mervan El-Halebi ile Yükseköğretim Başkanı Erol Özvar, deneyim ve akademik programların paylaşılması ve yapay zekânın yükseköğretime kazandırılması amacıyla ortak iş birliği anlaşması imzaladı.
20 Mayıs 2025
Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan El-Şeybani ile Ürdünlü mevkidaşı Ayman Safadi, iki ülke arasında Yüksek Koordinasyon Konseyi’nin kurulması ve faaliyete geçirilmesini öngören mutabakat zaptı imzaladı.
22 Mayıs 2025
Suriye Enerji Bakanı Muhammed El-Beşir ile Türk mevkidaşı Alparslan Bayraktar, iki ülke arasında enerji alanında iş birliğinin geliştirilmesi ve güçlendirilmesini amaçlayan ortak iş birliği anlaşması imzaladı.
27 Mayıs 2025
Ekonomi ve Sanayi Bakanlığı, en çok ihtiyaç duyulan bölgelerdeki fırınlara un desteği sağlamak amacıyla Dünya Gıda Programı (WFP) ile iş birliği anlaşması imzaladı.
29 Mayıs 2025
Cumhurbaşkanı Ahmed El-Şara’nın katılımıyla, Suriye Enerji Bakanlığı ile UCC International Group arasında, Suriye genelinde enerji sektörünün geliştirilmesi ve elektrik üretiminin desteklenmesi amacıyla bir mutabakat zaptı imzalandı.
29 Mayıs 2025
Suriye Arap Haber Ajansı “SANA” Genel Müdürü Ziyad El-Muhamid ile Mağrip Arap Haber Ajansı Genel Müdürü Fuad Aref, Marakeş’te multimedya içeriklerinin serbest ve karşılıklı değişimi ve her iki ajansın yayın platformlarına doğrudan erişim için bir çerçeve oluşturmak üzere bir işbirliği anlaşması imzaladı.
19 Haziran 2025
Suriye Sağlık Bakanı Musaab El-Ali ile Türk mevkidaşı Kemal Memişoğlu, Halep’teki Onkoloji Hastanesi’nin rehabilitasyonu ve işletilmesi ile Şam’daki Kalp Cerrahisi Hastanesi’nin donanımı için iş birliği anlaşması imzaladı.
29 Haziran 2025
Karayolu Taşımacılığı Genel Müdürlüğü, Suriye’de hasar gören 37 köprünün onarımı için Fransız “Matier” şirketiyle anlaşma imzaladı.
30 Haziran 2025
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed El-Şara’nın katılımıyla, Suriye’de medya sektörünün altyapısını güçlendirmeyi amaçlayan medya ve sanat prodüksiyonu için “Şam Kapısı” şehrinin kurulması amacıyla Enformasyon Bakanlığı ile El-Maha Uluslararası Şirketi arasında bir mutabakat zaptı imzalandı.
13 Temmuz 2025
Cumhurbaşkanı El-Şara’nın katılımıyla, Limanlar ve Gümrükler Genel Otoritesi ile DP World arasında Tartus limanına yatırım yapmak, limanı işletmek, genişletmek ve yönetmek, operasyonel ve lojistik altyapısını uluslararası standartlara uygun şekilde geliştirmek amacıyla 800 milyon dolar yatırım değerinde stratejik bir anlaşma imzalandı.
13 Temmuz 2025
Tarım Bakanlığı, Suriye’deki kuraklıktan etkilenen çiftçilere destek olmak amacıyla Dünya Gıda Programı (WFP) ile anlaşma imzaladı.
15 Temmuz 2025
Acil Durum ve Afet Yönetimi Bakanlığı, orman yangınlarıyla mücadelede ulusal çabaları desteklemek amacıyla sivil savunma kabiliyetlerini artırmak amacıyla Kral Selman Yardım ve İnsani Yardım Merkezi ile bir iş birliği anlaşması imzaladı.
24 Temmuz 2025
Sağlık Bakanlığı, Interhealth Şirketi ile hastaneler, ilaç fabrikaları ve tıbbi teknoloji alanında işbirliği anlaşması imzaladı.
27 Temmuz 2025
Turizm Bakanlığı, Suriye’deki çok sayıda turistik tesisin rehabilite edilmesi, geliştirilmesi ve yatırım yapılması amacıyla Suudi Arabistan’ın “Lopark Concorde” şirketiyle turizm yatırım anlaşması imzaladı. Bu tesisler arasında Şam’daki Seven Gates Oteli (eski adıyla Sheraton) de yer alıyor.
27 Temmuz 2025
Enerji Bakanı Muhammed El-Beşir, Suudi mevkidaşı Prens Abdulaziz bin Selman ile Riyad’da elektrik, bölgesel elektrik bağlantısı, yenilenebilir enerji, petrol ve gaz, petrokimya ve modern teknolojiler alanlarında ikili iş birliğini artırmak amacıyla stratejik bir mutabakat zaptı imzaladı.
30 Temmuz 2025
Sivil Havacılık Genel Otoritesi, hava taşımacılığı sektöründe yatırım ortamını geliştirme ve Suriye havalimanı kaynaklarının yatırımını artırma planları kapsamında, Şam Uluslararası Havalimanı’nda reklam yatırımı yapmak üzere BAE’li şirketi “Flick” ile anlaşma imzaladı.
3 Ağustos 2025
Sağlık Bakanlığı, Suriye’de sağlık sektörünün geliştirilmesi ve hastalara sunulan hizmet kalitesinin artırılması amacıyla Suriye-Alman Tıp Derneği “Sigma” ile işbirliği anlaşması imzaladı.
5 Ağustos 2025
Ekonomi ve Sanayi Bakanı Muhammed Nidal El-Şaar ile Türk mevkidaşı Mehmet Fatih Kaçar, iki ülke arasındaki ortak projeleri desteklemek ve endüstriyel kalkınma ile modern teknoloji alanlarında uzmanlık alışverişinde bulunmak amacıyla İstanbul’da bir iş birliği anlaşması imzaladı.
6 Ağustos 2025
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed El-Şara’nın katılımıyla, Suriye’nin çeşitli illerinde hayata geçirilecek 14 milyar dolar değerinde 12 yatırım projesi de dahil olmak üzere çok sayıda uluslararası şirketle yatırım mutabakat zaptı imzalandı.
6 Ağustos 2025
Suriye ve Türkiye Ekonomi ve Sanayi Bakanları, çeşitli ekonomik alanlarda ikili iş birliğine yeni ufuklar açılmasına katkı sağlayacak Suriye-Türkiye İş Konseyi’nin kurulması için protokol imzaladı.
13 Ağustos 2025
Suriye Savunma Bakanı Tümgeneral Marhaf Ebu Kasra ile Türkiye Savunma Bakanı Yaşar Güler, Suriye Arap Ordusunun kabiliyetlerini artırmak, kurum ve yapısını geliştirmek ve güvenlik sektörünün kapsamlı reformunu desteklemek amacıyla Ankara’da askeri iş birliği anlaşması imzaladı.
18 Ağustos 2025
Suriye ve Suudi Arabistan, iki ülke arasındaki yatırımları teşvik etmek ve korumak, çekici bir hukuk ve yatırım ortamı yaratmak ve sermaye akışını kolaylaştırmak amacıyla Riyad’da bir anlaşma imzaladı.
22 Ağustos 2025
Enerji Bakanlığı Petrol Genel Müdürlüğü, Türk şirketi El-Nakkaş Holding ile Suriye’ye günlük 1,6 milyon metreküp Azerbaycan gazının arzını öngören bir anlaşma imzaladı.
25 Ağustos 2025
İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı, Suriye’de “Silklink” ve “Barq Net” projelerine sunulan teklifleri değerlendirmek ve gelecekte hücresel ağ geliştirme projelerini desteklemek amacıyla dünyanın önde gelen danışmanlık şirketlerinden Arthur D. Little (ADL) ile bir çerçeve anlaşması imzaladı.
27 Ağustos 2025
Elektrik İletim ve Dağıtım Genel Müdürlüğü, Suriye-Türkiye Elektrik Şirketi (STE) ile 100 megavat güneş enerjisi satın almak üzere anlaşma imzaladı.
28 Ağustos 2025
Enerji Bakanlığı, Suudi şirketlerle elektrik projeleri, iletim ve dağıtım istasyonları, jeofizik ve jeolojik araştırmalar, petrol saha hizmetleri, kuyu açma ve bakımı ile petrol ve doğalgaz saha yönetimi alanlarında iş birliği yapmak üzere anlaşma ve altı mutabakat zaptı imzaladı.
10 Eylül 2025
Suriye Yatırım Otoritesi ile BAE’li El Habtur Grubu, kıyı bölgesinde yatırım ve kalkınma projeleri başlatmak üzere mutabakat zaptı imzaladı.
23 Eylül 2025
Suriye ve Umman Sultanlığı sivil havacılık otoriteleri başkanları, bu alanda ikili iş birliğini güçlendirmek ve iki ülke arasındaki hava trafiğini destekleyip geliştirmek amacıyla hava taşımacılığı hizmetleri anlaşması imzaladı.
23 Eylül 2025
Suriye Merkez Bankası Başkanı Abdulkadir El-Hasriya ile Mastercard Batı Arap Bölgesi Başkanı Adam Jones, Suriye’de dijital ödeme sistemleri altyapısının geliştirilmesi, deneyim paylaşımı ve finansal kapsayıcılığın teşvik edilmesi amacıyla iş birliği yapmak üzere bir mutabakat zaptı imzaladı.
1 Ekim 2025
Elektrik İletim ve Dağıtım Genel Müdürlüğü, Suriye’de yenilenebilir enerji projelerinin teşvik edilmesi amacıyla Suriye-Türkiye şirketi STE ile iş birliği anlaşması, Suudi Arabistan şirketleri El-Harfi ve Saklco ile de iki ayrı mutabakat zaptı imzaladı.
2 Ekim 2025
Suriye Havayolları, Suriye ulusal havayolunun iletişim ve yazılım hizmetlerini iyileştirmek amacıyla küresel bilgi teknolojileri şirketi SITA ile anlaşma imzaladı.
13 Ekim 2025
Suriye Ulusal Enerji Araştırma Merkezi, Suriye’deki binalar için ısı yalıtım yönetmeliğinin güncellenmesi ve mühendislik personelinin eğitilmesi amacıyla Alman İproplan şirketi ve Rostock Üniversitesi ile mutabakat zaptı imzaladı.
20 Ekim 2025
Şam Valiliği, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Venedik İtalyan Üniversitesi ile sürdürülebilir şehir planlaması alanında stratejik iş birliği mutabakat zaptı imzaladı.
25 Ekim 2025
Suriye Telekomünikasyon Şirketi ile İspanyol Medusa şirketi, Suriye’yi küresel telekomünikasyon ağına bağlayacak ilk denizaltı kablosunun Tartus’ta denize indirilmesi için anlaşma imzaladı.
5 Kasım 2025
Sağlık Bakanlığı, Transatlantik İnsani Yardım Vakfı (AHR) ile Şam’daki El-Muvasat Hastanesi ile Deyrizor’daki El-Bukemal Hastanesi’ne Siemens’in gelişmiş BT tarayıcılarının sağlanmasını içeren bir bağış anlaşması imzaladı.
5 Kasım 2025
Sağlık Bakanlığı, Suriye’de kan bankası merkezleri, böbrek diyalizi, talasemi ve sağlık tesislerinin rehabilitasyonu yoluyla sağlık sektörünün geliştirilmesi amacıyla Norveç Yardım Örgütü (NORWAC) ile bir mutabakat zaptı imzaladı.
24 Kasım 2025
Şam Uluslararası Havalimanı’nın geliştirilmesi, genişletilmesi ve işletilmesine ilişkin nihai sözleşmeler, Sivil Havacılık Genel Otoritesi ve Suriye Hava Taşımacılığı ile Urbacon Holding liderliğindeki uluslararası bir konsorsiyum arasında, Türk şirketleri “Cengiz, Kalyon ve Estes”in katılımıyla imzalandı.
9 Aralık 2025
Suriye Petrol Şirketi, teknik destek hizmetleri ve Suriye’deki petrol ve doğalgaz sahalarının geliştirilmesi de dahil olmak üzere çok sayıda Suudi şirketiyle dört anlaşma imzaladı.
Bu anlaşmaların ve mutabakat zaptlarının uygulanması, kamu hizmetlerini iyileştirerek, yerli üretimi artırarak ve yeni iş fırsatları yaratarak vatandaşların yaşamlarında somut bir iyileşme sağlayacaktır.
Ayrıca, Suriye’yi küresel ekonomik haritada yeniden konumlandıracak ve elektrik bağlantı projeleri, enerji iş birliği ve ekonomik politikaların koordinasyonu yoluyla bölgesel entegrasyonun güçlendirilmesine katkıda bulunacak önemli yatırımları çekecektir. Bu, ortak çıkarlara ve sürdürülebilir kalkınmaya dayalı bir uluslararası iş birliği modelini sağlamlaştıracak ve Suriye’yi bölgede önemli bir ekonomik ve siyasi aktör olarak hak ettiği konuma geri getirecektir.
2025 yılında imzalanan bir dizi anlaşma ve mutabakat zaptı, Suriye’nin uluslararası açıklığa doğru yöneliminde stratejik bir değişimi ve çok düzeyli ortaklıklar aracılığıyla ülkeyi içeriden yeniden inşa etmeyi yansıtıyor; ülkeyi hızlı bir toparlanma yoluna sokmak, kültürel bir merkez ve aktif bir kalkınma ortağı olarak varlığını ve statüsünü yeniden tesis etmek ve dünyaya yardım arayan bir ülke olarak değil, bölgenin ve dünyanın geleceğini inşa etme ve katkıda bulunma iradesine ve yeteneğine sahip bir ülke olarak geri dönmektir.
