RİYAD (SANA) – Cumhurbaşkanı Ahmed El-Şara, Suriye’nin önümüzdeki yıllarda bölgesel ve uluslararası düzeyde dengeli bir ekonomik konuma sahip olacağını ve birkaç yıl içinde büyük ekonomiler arasında yer alacağını vurguladı.
Cumhurbaşkanı El-Şara, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da düzenlenen 2025 Geleceğin Yatırım Girişimi Konferansı kapsamında gerçekleştirilen özel panel oturumuna katıldı. Etkinliğe Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman Al Suud’un yanı sıra birçok devlet başkanı, bakan, hükümet temsilcisi, büyük şirket yöneticisi ve uluslararası yatırım fonu temsilcisi de iştirak etti.
Cumhurbaşkanı El-Şara oturumda, Suriye’nin ekonomik toparlanma sürecine ilişkin vizyonunu ve özellikle yeniden yapılanma alanında mevcut geniş yatırım fırsatlarını anlattı. Suriye’nin uluslararası ortaklıklara açık olduğunu belirten El-Şara, son dönemde yürürlüğe giren Yatırım Kanunu değişikliklerinin, yatırımcıların çıkarları ile Suriye devletinin çıkarları arasında adil bir denge sağladığını ifade etti.
El-Şara, ülkesinin bölgesel ve uluslararası ortaklarının desteğiyle ve artan ekonomik iş birlikleri sayesinde yeni bir açılım ve yatırım dönemine girdiğini belirtti. Ayrıca, Veliaht Prens Muhammed bin Selman liderliğinde yürütülen Suudi Arabistan 2030 Vizyonu’nun, krallığı bölgenin ekonomik pusulası ve yatırım merkezi haline getirdiğini, bu vizyonun reform, modernleşme ve sürdürülebilir kalkınma açısından örnek teşkil ettiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı El-Şara sözlerini şöyle sürdürdü: “İlk yurt dışı ziyaretimizi Suudi Arabistan’a gerçekleştirdik; çünkü krallığın bölgenin istikrarı ve kalkınmasındaki merkezi rolünün farkındayız. Güvenlik ve istikrar, ekonomik kalkınmayla doğrudan bağlantılıdır; ekonomik kalkınma da güvenlik ve istikrara bağlıdır. Suudi Arabistan bugün bu iki unsurun örnek bir modelini temsil etmektedir.”
Suriye, Bölgesel İstikrarın Temel Taşı
El-Şara, Suriye’nin bölgesel istikrar için önemli bir temel taşı oluşturduğunu vurguladı ve Suriye’deki istikrarsızlığın bölgesel ve uluslararası güvenliği olumsuz etkilediğini belirtti.
El-Şara, “Suriye’nin başarısızlığı, dünyayı 14 yıl boyunca denedi, tıpkı son 60 yılda olduğu gibi. Suriye, bir zamanlar kaos ve krizlerin kaynağıydı; göç ve Captagon ticaretinin merkezi haline geldi. Oysa Suriye, tarih ve medeniyetler beşiği bir ülkedir,” dedi.
Cumhurbaşkanı El-Şara, bu durumun bölgeye stratejik tehditler yarattığını ve bazı politikaların, huzursuzluk yaratma amacı taşıyan adımlar attığını ifade etti. Bugün ise Suriye’nin başarıyı yaşama zamanının geldiğini belirterek, “Bu başarıyı yatırım, dışa açılma ve ortak çıkarlar temelinde dengeli bölgesel ilişkiler kurarak elde edebiliriz,” diye ekledi.
Suriye Yeni Bir Uluslararası Açılım ve İş Birliği Dönemine Girdi
Cumhurbaşkanı Ahmed El-Şara, Suriye’nin yeni bir uluslararası açılım ve iş birliği dönemine girdiğini belirtti. El-Şara, sadece on ay gibi kısa bir sürede Suriye’nin yoğun diplomatik çabalar ve dost ile kardeş ülkelerin, özellikle de Suudi Arabistan Krallığı’nın desteği sayesinde bölgesel ve küresel konumunu yeniden kazandığını ifade etti.
El-Şara, “Bugün dünya, doğu ile batı arasında hayati bir ticaret koridoru olarak Suriye’den fayda sağlayacaktır. Küresel düzeyde tedarik zincirleri ve enerji alanlarında yaşanan zorluklar göz önüne alındığında, özellikle Avrupa’ya doğal gaz tedarikinde yaşanan sıkıntıların büyük ölçüde Suriye üzerinden çözülebileceğini düşünüyoruz.” dedi.
El-Şara, Şam’ın bölge için büyük stratejik öneme sahip olduğunu, tarih boyunca Doğu’nun kapısı ve ünlü İpek Yolu’nun geçiş noktası olarak tanındığını vurguladı. Ayrıca Suriye’nin zengin insan kaynaklarına ve çeşitlendirilmiş bir ekonomiye sahip olduğuna dikkat çekerek, bu özelliklerin ülkeyi tarih boyunca büyük imparatorlukların ilgisini çeken bir merkez haline getirdiğini ifade etti.
Büyüyen Yatırımlar ve Cazip Yasalar
Cumhurbaşkanı Ahmed El-Şara, son on ay içinde Suriye’ye giren yatırımların yaklaşık 28 milyar dolar seviyesine ulaştığını açıkladı. El-Şara, yürürlüğe giren yeni yatırım yasalarının Suriye’yi yatırımcılar için gelecek vadeden bir merkez haline getirdiğini vurguladı.
Suriye Cumhurbaşkanı, devrik yönetim sisteminin yabancı yatırımlar için caydırıcı, yerel yatırımlar içinse rekabeti zorlaştırıcı bir ortam oluşturduğunu belirtti. Ancak yeni yatırım yasasının, Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı da dahil olmak üzere ekonomi uzmanları ve ilgili bakanlıkların değerlendirmelerine göre, dünyanın en iyi on yatırım yasasından biri olduğunu ifade etti. El-Şara, bundan sonraki temel zorluğun bu yasaların etkin şekilde uygulanması ve güvenli, teşvik edici bir iş ortamının sağlanması olduğunu dile getirdi.
El-Şara, yatırımcıların korunmasının Suriye’nin ekonomik politikasının temel direklerinden biri olduğunu belirterek, yerli ve yabancı sermayeyi koruyan ve uyuşmazlık durumlarında uluslararası tahkimi garanti eden yasal düzenlemelere dikkat çekti. Ayrıca, Suriye’deki geniş yatırım fırsatlarının riskleri azalttığını ve yatırım getirilerinin hızla elde edilmesini sağladığını kaydetti.
Suriye, Yatırım Fırsatları Bakımından Zengin Bir Ülke
Cumhurbaşkanı Ahmed El-Şara, Suriye’nin yatırım fırsatları açısından son derece zengin bir ülke olduğunu vurguladı. Ülkesinin yardım ve hibeler yerine yatırım ve üretim yolunu seçtiğini belirterek, “Yeniden imarı yatırımla gerçekleştirmeyi tercih ettik; çünkü bu yaklaşım tüm taraflar için karşılıklı kazanç sağlar ve geniş ekonomik iş birliği alanları açar.” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı El-Şara, Suriye’deki inşaat ve gayrimenkul sektörünün, savaşın yol açtığı büyük yıkım nedeniyle önemli bir yatırım potansiyeline sahip olduğunu kaydetti. “Gayrimenkule olan yüksek talep, fiyatları bazı küresel piyasalarla rekabet eder hale getirdi.” dedi.
El-Şara ayrıca, Suriye’nin hem tarım hem de turizm alanlarında doğal üstünlüklere sahip olduğunu belirtti. Ülkenin zengin coğrafi ve iklim çeşitliliğine dikkat çeken Cumhurbaşkanı, Suriye’nin büyük bir gıda fazlası üretebilecek kapasiteye sahip olduğunu ve stratejik coğrafi konumunun yanı sıra, karada ve denizde umut verici petrol ve doğalgaz kaynaklarına da sahip bulunduğunu ifade etti.
Suriye’de Büyük Suudi ve Katarlı Yatırım Projeleri
Cumhurbaşkanı Ahmed El-Şara, Suudi Arabistan’a ait büyük şirketlerin Suriye’de toplam değeri 7 milyar doları aşan yatırım projelerine dâhil olduklarını açıkladı. Ayrıca Katar merkezli büyük şirketlerin de Şam Uluslararası Havalimanı’nda ve 5.000 megavatlık enerji üretim projelerinde yatırım yapmaya başladıklarını belirtti.
El-Şara, Suriye genelinde otelcilik, yol yapımı, gayrimenkul ve yeni yerleşim alanları gibi birçok yan yatırım projesinin de yürütüldüğünü; altyapı geliştirme alanında da somut adımlar atıldığını ifade etti. Bunun yanı sıra bazı bölgesel ülkelerin fiilen yatırım faaliyetlerine başladığını ve Amerikan ile bölgesel şirketlerle ortaklıkların kurulduğunu dile getirdi.
Cumhurbaşkanı El-Şara, Suudi Arabistan’ın kalkınma deneyiminin örnek alınması gereken bir model olduğunu vurgulayarak, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın liderliğinde yürütülen “2030 Vizyonu”nun sadece krallıkla sınırlı kalmayıp tüm bölge için bir ilham kaynağı haline geldiğini söyledi.
El-Şara şu ifadeleri kullandı:
“İlk yurt dışı ziyaretimizi Suudi Arabistan’a gerçekleştirdiğimizde, kalkınma ve istikrarın anahtarını bulduğumuzu biliyorduk. Suudi Arabistan bugün refah, istikrar ve kapsamlı kalkınma yolunda ilerleyen bir ülkedir. Bu deneyim, bölgede eşsiz bir örnek teşkil etmektedir. Biz, Suriye’nin Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye, Mısır ve Irak gibi başarılı Arap ülkeleriyle bütünleşmesinin, bölgesel anlamda entegre bir Arap ekonomik döngüsü oluşturacağına inanıyoruz.”
Suriye Halkı… Geleceğin Teminatı
Cumhurbaşkanı Ahmed El-Şara, Suriye’nin ekonomik kalkınmasının temelini soran bir soruya yanıt olarak şunları söyledi:
“Geleceğe olan bahisimi Suriye halkı üzerine kuruyorum. Bu halk, son 14 yıl boyunca büyük acılar yaşadı, binlerce kez ölüme şahit oldu ve savaş her Suriyelinin evinin kapısını çaldı. Dolayısıyla, sabır ve kararlılıkla ayakta kalan, ilkelerini koruyan ve sonunda zafer kazanan bu halk, Suriye’yi hiçten yeniden inşa etme hakkına sahiptir.”
El-Şara, kuşatma altındaki küçük bir bölge olan İdlib’te bile, kaynakların yokluğuna rağmen, azim ve kararlılık sayesinde mütevazı bir ekonomik ortam oluşturabildiklerini belirtti. Cumhurbaşkanı, “Yardımlar tembelliği besler, ancak çalışma ve yatırım inşa kültürünü yaratır” dedi.
Gerçek sermayenin bir ülkenin insan kaynağı olduğunu vurgulayan El-Şara, şöyle devam etti:
“Eğer üretken zekâları olmayan bir servete sahip olursanız, bu boşa gider. Ancak üretim yapabilen beyinlere sahipseniz, servet yaratabilirsiniz. Suriye, nitelikli ve eğitimli bir insan kaynağı ile çeşitli doğal kaynaklara sahiptir; bu da ülkenin sürdürülebilir kalkınma odaklı bir ekonomi inşa etmesini mümkün kılar, yardıma bağımlı olmadan.”
Cumhurbaşkanı, “Biz yatırım yoluyla birbirimize destek oluyoruz ve herkes kazançlı çıkıyor. Suriye’nin kimseye yük olmasını istemiyorum; kendi ayakları üzerinde durarak kendi kendini inşa etmesini istiyorum” şeklinde konuştu.
Geleceğe Güven ve Kırılmayan Bir İrade
Cumhurbaşkanı Ahmed El-Şara konuşmasını şöyle tamamladı:
“Hayatımın yarısını ve ruhumu, yanımda olan herkesi Suriye halkını uğradığı zulümden kurtarmaya adadım. Şimdi, kalan ömrümü de Suriye’yi güçlü ve kalkınmış bir ülke olarak görmek için vermeye hazırım.”
El-Şara, Suriye’nin bugün kendi ayakları üzerinde durarak kendini yeniden inşa ettiğini ve yakında bölgesel ekonomik güçler arasında doğal konumuna döneceğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı şöyle konuştu:
“Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızı yeniden ülkeye kazandırmalı, inşaat sürecine katılmalarını sağlamalıyız. Gelecek umut verici; Suriye kısa sürede kalkınmasını gerçekleştirebilir ve bölgesel ve uluslararası düzeyde dengeli bir ekonomik sıralamaya yükselebilir. Önümüzdeki birkaç yıl içinde Suriye, büyük ekonomilerle eş düzeye ulaşacaktır.”
Geleceğin Yatırım Vizyonu
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da, 28 Ekim Pazartesi günü, 9. Geleceğin Yatırım Girişimi (Future Investment Initiative) Konferansı başladı. Etkinlik, Kral Abdülaziz Uluslararası Kongre Merkezi’nde “Refahın Anahtarı” temasıyla gerçekleştiriliyor ve 30 Ekim’e kadar devam edecek.
Konferansa, Suriye, Irak, Pakistan, Moritanya, Bangladeş, Küba ve Ürdün Kralı gibi 20’den fazla ülkenin liderleri katılıyor. Ayrıca Çin Başkan Yardımcısı ve 8.000 katılımcı arasında 40 bakan ve 600 konuşmacı yer alıyor; bunlar hükümetleri, büyük şirketleri ve uluslararası yatırım fonlarını temsil ediyor.
Kral Selman bin Abdülaziz’in himayesinde düzenlenen konferansta, küresel ekonomik konular ele alınıyor: Yapay zekâ ve robotların üretkenliğe etkisi, artan eşitsizlik bağlamında servet oluşturma, kaynak kıtlığının jeoekonomik etkileri, geleceğin iş gücünü yeniden şekillendiren demografik değişimler ve ekonomik büyüme ile çevresel sürdürülebilirlik arasında denge sağlama yolları bunlar arasında.
