PARİS (SANA) _ Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Dünya Türk Dili Ailesi Günü’nü kutluyor. Bu, UNESCO Genel Konferansı’nın Semerkand’da aldığı ve her yıl 15 Aralık’ı bu özel günü kutlamak için ayıran karara dayanıyor.
Birleşmiş Milletler Haber Merkezi’ne göre, bu yeni kutlama, Türk dillerini konuşan halkların ortak dil ve kültür mirasına dikkat çekiyor ve UNESCO’nun dilsel çoğulculuk ile kültürel çeşitliliğe olan bağlılığını güçlendiriyor.
Tarihsel Bir Simge
15 Aralık tarihinin seçimi, dilbilim çalışmalarında dönüm noktası niteliğinde bir olaya dayanıyor. 15 Aralık 1893’te Danimarkalı dilbilimci Wilhelm Thomsen, Orhun Yazıtları’nın alfabe kodlarını çözdüğünü açıkladı. Bu yazıtlar, bilinen en eski Türk dili yazılı kayıtlarından biridir. Bu başarı, günümüzde Avrasya’nın çeşitli bölgelerinde onlarca toplumu bir araya getiren dil geleneğinin daha derin bir şekilde anlaşılmasının önünü açtı.
Türk Dili, 200 Milyondan Fazla Kişinin Ana Dili
Azerbeycan dili, Kazakça, Kırgızca, Türkçe, Türkmence ve Özbekçe gibi Türk dilleri, yaklaşık 12 milyon kilometrekarelik bir coğrafyada yaşayan 200 milyondan fazla kişi için ana dil niteliğindedir. UNESCO’ya göre, bu diller zengin yazılı mirasa, köklü sözlü geleneklere ve birçok üye ülke arasında paylaşılan çeşitli kültürel uygulamalara sahiptir.
Bu yeni günün ilanı, Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’ın ortak talebi üzerine yapılmış ve 21 üye ülke tarafından desteklenmiştir; bu durum, dil çeşitliliğinin değerine yönelik geniş bir uluslararası tanınmayı yansıtmaktadır.
BM’de Dilsel Çoğulculuk
UNESCO, bu yıllık kutlamanın, Genel Kurul Kararı 71/328’de yer alan Birleşmiş Milletler’in daha geniş kapsamlı dilsel çoğulculuk gündemi ile uyumlu olduğunu belirtiyor.
Türk Dili Ailesi’ne adanmış bir gün ile örgüt, dilsel iş birliğini, kültürel alışverişi ve medeniyetler arası diyaloğu teşvik etmeyi hedefliyor. Planlanan etkinlikler arasında farkındalık artırıcı girişimler, akademik araştırmalar ve Türk dillerinin ile sözlü geleneklerin korunmasına yönelik programlar yer alıyor.
Dil Çeşitliliğine Adanmış Yıllık Kutlama
Bu gün, Türk dillerinin tarihsel derinliğini ve güncel canlılığını göstermek amacıyla sergiler, konferanslar, edebi etkinlikler ve sanatsal gösteriler ile kutlanacak.UNESCO, bu kutlamanın, insanlığın ortak mirasının bir parçası olarak dilsel çeşitliliği onurlandırmak ve dilleri kimlik, bilgi ve kültürel ifade için temel araçlar olarak koruma çabalarını güçlendirmek için bir fırsat olduğunu vurguluyor.
