پرونده هسته ای.. بهانه غرب برای هدف قرار دادن ایران

دمشق-سانا

• 1957، ایران شروع برنامه هسته ای خود را در زمینه تحقیقات و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای اعلام کرد.

• 1958، ایران به آژانس بین المللی انرژی اتمی، یک سال پس از تأسیس این سازمان ملحق شد.

• 1346، تأسیس مرکز تحقیقات پزشکی تهران و تجهیز آن به ایستگاه های تحقیقاتی هسته ای به ظرفیت 5 مگاوات.

• 1968، ایران معاهده عدم اشاعه تسلیحات هسته ای را امضا می کند که بر اساس آن آژانس وظیفه راستی آزمایی پایبندی به آن را بر عهده می گیرد.

• در سال 1992، ادعاهایی در رسانه های بین المللی مبنی بر وجود فعالیت های هسته ای اعلام نشده ایران منتشر شد که باعث شد تهران بازرسان آژانس را برای بازدید از تاسیسات هسته ای خود احضار کند و آنها به این نتیجه رسیدند که این فعالیت ها صلح آمیز بوده است.

• در سال 1995، ایران قراردادی با روسیه برای از سرگیری کار در تاسیسات بوشهر امضا کرد تا در سال 2009 به بهره برداری برسد.

• 16 ژوئن 2003، سیاسی شدن پرونده هسته ای ایران آغاز شد.

• در 12 سپتامبر 2003، شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قطعنامه ای صادر کرد که بر اساس آن ایران باید فورا و به طور کامل فعالیت های مرتبط با غنی سازی اورانیوم خود را متوقف کند.

•  15 سپتامبر 2003، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در چهل و هفتمین نشست آژانس بین المللی در وین اعلام کرد که کشورش به همکاری با آژانس ادامه خواهد داد و در مورد تصمیم شورای حکام آژانس تصمیم گیری خواهد کرد. 

• در اکتبر 1382، رهبر انقلاب اسلامی، سید علی خامنه‌ای، فتوای منع تولید، انباشت و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را صادر کردند.

• در 21 اکتبر 2003، وزرای امور خارجه ایران، فرانسه، آلمان و انگلیس “بیانیه تهران” را صادر کردند که بر اساس آن ایران موافقت کرد با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای امضای و اجرای پروتکل الحاقی در مقابل به رسمیت شناختن صریح حقوق صلح آمیز هسته ای ایران توسط سه گانه اروپایی همکاری کند.

• 13 نوامبر 2003، واشنگتن گزارش آژانس درباره ایران را زیر سوال برد.

• در 25 نوامبر 2003، اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای را تصویب کردند که در آن ادعا می‌شد ایران یک برنامه هسته‌ای مخفی در طول 20 سال توسعه داده است.

• در 18 دسامبر 2003، ایران پروتکل الحاقی را امضا کرد که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اختیارات گسترده‌ای برای دسترسی به سایت‌های هسته‌ای و به دست آوردن تصویر کامل‌تری از برنامه‌های هسته‌ای اعطا کرد.

• 4 ژوئن 2006، محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، اعلام کرد که کشورش در مورد حق خود برای فناوری هسته ای صلح آمیز، از جمله غنی سازی اورانیوم، مذاکره نخواهد کرد.

• در 31 ژوئیه 2006، شورای امنیت سازمان ملل اولین قطعنامه خود را در مورد پرونده هسته ای ایران تصویب کرد که در آن از تهران خواست فعالیت های غنی سازی اورانیوم خود را بر اساس فصل هفتم منشور ملل متحد متوقف کند.

• در 23 دسامبر 2006، شورای امنیت قطعنامه 1737 را تصویب کرد که بر اساس آن از ایران خواسته شد تا فعالیت های غنی سازی اورانیوم را به حالت تعلیق درآورد و اولین بسته تحریم ها را به دلیل برنامه هسته ای خود اعمال کند.

• در 24 مارس 2007، شورای امنیت قطعنامه 1747 را تصویب کرد که بر لزوم اجرای کامل مفاد قطعنامه 1737 تاکید کرد و تحریم‌های ایران را تشدید کرد و محدودیت‌هایی را برای سفر و اموال افراد مرتبط با پرونده هسته‌ای اعمال کرد.

• در 3 مارس 2008، شورای امنیت قطعنامه 1803 را تصویب کرد که اجرای الزامات قطعنامه های قبلی را تایید کرد و محدودیت های جدیدی را بر تراکنش های بانکی ایران اضافه کرد.

•  27 سپتامبر 2008، قطعنامه جدید شورای امنیت به شماره 1835 چهار قطعنامه قبلی را تأکید می کند و تنها قطعنامه ای است که تحت فصل هفتم تصویب نشده است.

• اکتبر 2009، آغاز مذاکرات ایران و 1+5 (روسیه، چین، آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان).

• مارس 2010، تهران آمادگی خود را برای تحویل فوری 1200 کیلوگرم اورانیوم با غنای پایین در ازای دریافت سوخت برای فعالیت مراکز تحقیقاتی پزشکی خود اعلام کرد.

• ایران در 27 مه 2010 در چارچوب توافق با برزیل و ترکیه به قدرت‌های بزرگ پیشنهاد داد که 1200 کیلوگرم اورانیوم ایران با غنای 3.5 درصد و 120 کیلوگرم سوخت غنی‌شده با 20 درصد به مرکز تحقیقات پزشکی در تهران، مبادله شود اما غرب این پیشنهاد را نادیده گرفت.

• در 18 ژوئن 2010، شورای امنیت قطعنامه 1929 را تصویب کرد که بر ضرورت اجرای قطعنامه‌های قبلی تاکید و محدودیت‌های تراکنش‌های بانک‌های ایرانی را تشدید کرد.

• در نوامبر 2011، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ادعاهای خود در مورد پرونده هسته‌ای ایران ادامه داد و مدعی شد تهران قبل از سال 2003 آزمایش‌هایی را برای توسعه قابلیت‌های هسته‌ای خود انجام داده است در حالی که ایران تمایل خود را برای توقف عملیات غنی‌سازی اورانیوم تا سطح 20 درصد تاکید می‌کند.

• در 24 نوامبر 2013، ایران و گروه «5+1» پس از چندین دور مذاکره، توافقنامه موقتی را در ژنو امضا کردند.

• در 20 ژانویه 2014، قرارداد موقت لازم‌الاجرا شد و در 20 جولای به مدت 4 ماه دیگر تا 24 نوامبر تمدید شد تا زمان بیشتری برای ایران و کشورهای بزرگ برای دستیابی به یک توافق جامع نهایی در مورد برنامه هسته ای ایران فراهم شود.

• از 5 مارس تا 11 آوریل 2015 مذاکرات فشرده ای بین ایران و گروه 1+5 در شهر لوزان سوئیس انجام شد.

• در 14 جولای 2015، ایران و گروه 5+1 رسما اعلام کردند که بر سر پرونده هسته ای به توافق رسیده اند.

• در 20 ژوئیه 2015 شورای امنیت قطعنامه 2231 را تصویب کرد که برنامه جامع اقدام مشترک در مورد برنامه هسته ای ایران را تاکید کرد.

• در 15 ژانویه 2016، این توافق برای آغاز لغو پی در پی تحریم های اقتصادی که علیه تهران اعمال شده بود، لازم الاجرا شد.

• دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواه برای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، در جریان مبارزات انتخاباتی‌اش در سال 2016 قول داده بود در صورت پیروزی در انتخابات، «توافق هسته‌ای» را پاره کند.

• پس از ورود ترامپ به کاخ سفید در 20 ژانویه 2017، او تهدیدات خود را مبنی بر خروج از توافق هسته ای در اجرای وعده های انتخاباتی خود آغاز کرد.

• ایران از اصلاح توافقنامه یا افزودن بند به آن خودداری کرد و حسن روحانی رئیس جمهور ترامپ از ترامپ خواست تاریخ و جغرافیا را بخواند و توافقات بین المللی را مطالعه کند.

• در 30 آوریل 2018، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اشغالگر اسرائیل، با تحریک ترامپ به خروج از توافق، در یک کنفرانس مطبوعاتی آنچه را که به عنوان “پرونده های هسته ای محرمانه” توصیف کرد، ارائه کرد.

• در 8 می 2018، ترامپ خروج کشورش از توافق و بازگرداندن تحریم های اعمال شده علیه ایران را اعلام کرد.

• تصمیم ترامپ با رد گسترده بین المللی به ویژه از سوی طرف های توافق مواجه شد.

• – 31 ژانویه 2019، آلمان، انگلیس و فرانسه پس از تصمیم ترامپ برای تشدید تحریم‌ها، از ایجاد مکانیسم مالی (INSTEX) برای تنظیم مبادلات تجاری با ایران خبر دادند.

• 8 مه 2019 تهران پذیرای سفرای روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان است و پیام هایی دارد که شامل تصمیم این کشور برای کاهش اجرای برخی از تعهداتش در توافق هسته ای است.

• ایران در 7 جولای 2019 گام دوم کاهش تعهدات خود را در پاسخ به عدم اجرای تعهدات کشورهای اروپایی اعلام کرد.

• 4 سپتامبر 2019، گام سوم را اعلام کرد، که شامل کار بر روی توسعه سانتریفیوژها و تولید آنچه برای غنی سازی اورانیوم نیاز دارد، همچنین شامل حذف تمامی محدودیت‌های تحقیق و توسعه در زمینه هسته‌ای بود.

• 6 نوامبر 2019، آغاز اجرای گام چهارم، که شامل انتقال 2000 کیلوگرم گاز هگزا فلوراید اورانیوم برای پمپاژ به 1044 سانتریفیوژ در تاسیسات فردو بود.

• 5 ژانویه 2020، ایران پنجمین و آخرین گام خود را اعلام می کند که بر اساس آن تأیید کرد که دیگر به هیچ گونه محدودیت یا توافقی در رابطه با فعالیت هسته ای خود متعهد نیست.

• محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در 25 ژانویه 2020 از شکست مکانیسم مالی (اینستکس) خبر داد.

• از آوریل 2021 تا آگوست 2022، 9 دور مذاکره مستقیم بین ایران و قدرت های بزرگ (روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) و به طور غیرمستقیم با ایالات متحده در وین برگزار شد که همه آنها به دلیل فشار (اسرائیل) بر کشورهای غربی و تحریک آنها به رد پیشنهادهای ایران برای بازگشت به توافق شکست خوردند.

• 4 نوامبر 2022، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا می گوید: توافق هسته ای ایران مرده است، اما ما آن را اعلام نمی کنیم.

• 22 نوامبر 2022، سازمان انرژی اتمی ایران در واکنش به تصمیم شورای حکام آژانس علیه آن، افزایش 60 درصدی تولید اورانیوم غنی شده در تاسیسات فردو و نطنز را اعلام کرد.

• در 19 فوریه 2023، آژانس بلومبرگ ایالات متحده ادعا کرد که آژانس بین المللی انرژی اتمی کشف کرده است که ایران اورانیوم را تا 84 درصد غنی کرده است که تهران آن را رد کرد.

• محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، اول مارس 2023 اعلام کرد که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در تاریخ 22 فوریه به تهران سفر کرده‌اند، مطمئن شده‌اند که میزان غنی‌سازی 60 درصد است و غنی‌سازی 84 درصدی وجود ندارد.

• در 3 و 4 مارس 2023، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی، از تهران بازدید کرد و در جریان این بازدید توافق شد که آژانس در صورت لزوم اجازه انجام فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بیشتری را داشته باشد.