عبدالحلیم حافظ.. بعد از گذشت 38 سال از مرگش هنوز بی رقیب است

دمشق-سانا
عبدالحليم حافظ يكى از برجسته ترين چهره هايى است كه در دوران معروف به عصر طلايى موسيقى ملى مصر رو آمد و جلوه نمود. همه او را از نسل عبدالوهاب، فريد الاطرش، ام كلثوم و امثالهم مى دانند و نقش او را در ارتقاى اين موسيقى، مهم تلقى مى كنند.

او در بهار سال 1929 میلادی در روستای « الحلوات » در کشور مصر بدنیا آمد.

یک هفته پس از تولد ، مادرش را از دست داد و قبل از اینکه به سن یک سالگی برسد پدرش فوت نمود.

مدتی را در یتیم خانه و پس از آن به خانه دائیش نقل مکان می کند .
بعد ها و به هنگام بازی در کوچه های روستا آلوده به ویروس خطرناک و کشنده کبد می شود. بیماری که حیات او را به نابودی می کشاند.

عبد الحلیم فرزند چهارم خانواده و بزرگترین برادر او همانا « اسماعیل شبانه» مدرس و نوازنده آلات موسیقی در وزارت آموزش و پرورش بود .
بعد از مطالعه کتاب شیخ احمد از موسیقدانان آنزمان مصر به حرفه برادرش علاقه مند و به فراگیری موسیقی می پردازد.

به محض ورود به مدرسه عشق بی حد و اندازه اش به موسیقی متجلی می شود، تک خوان گروه سرود مدرسه و در همین رابطه متر صد ورود حرفه ای تر به عرصه موسیقی می شود.

در سال 1943 در مرکز آموزش موسیقی عربی قاهره در بخش اهنگسازی بعنوان دانشجو پدیرفته می شود. در آنجا با «کمال الطویل» آشنا و تا سال 1948 میلادی در بخش های مختلف دیگر از جمله آواز و صدا تعلیم می بیند.

سپس به مدت چهار سال در مدارس موسیقی « بطنطا» ، « الزقازیق» و قاهره به تدریس موسیقی می پردازد.

پس از آن از مرکز موسیقی استعفا داده و در سال 1950 میلادی در رادیو به عنوان نوازنده « آبوا » مشغول به کار می شود.

در سال 1951 با دوست و رفیق ابدی اش استاد « مجدی العمروسی » و در منزل «فهمی عمر » ریاست وقت رادیو آشنا می شود . پس از ان با گوینده معروف رادیو قاهره « حافظ عبدالوهاب » آشنا می شود و همانا او اجازه استفاده از نام حافظ بجای شبانه را به او می دهد.

در سال 1952 میلادی ترانه « صافینی مره» با شعر« سمیر محبوب » و موسیقی « محمد الموجی » را اجرا می نماید ، اما ترانه مورد استقبال عموم قرار نمی گیرد چرا که شنوندگان موسیقی در آن دوران ، آواز خواندن با چنین شیوه ای را تجربه نکرده بودند.

در سال 1953 میلادی مجددا و بار دیگر و در روز اعلام تغییر رژیم پادشاهی مصر به جمهوری ترانه « صافینی مره» را اجرا می نماید . اما این بار ترانه مورد استقبال مردم قرار می گیرد.

پس از آن در سال 1954 میلادی ترانه « علی قد الشوق » را با شعری از « محمد علی احمد » و آهنگسازی کمال الطویل اجرا می نماید. از این ترانه استقبال بی نظیری می شود و پس از آن است که در مصربه « بلبل گندمگون » ملقب می شود.

به موازات اشتغال در رادیوی مصر در سال 1955 میلادی در اولین فیلم سینمایی بنام « لحن الوفا » شرکت می کند.

در این دوران آثاری آنچنانی از بیماری کبد وی مشاهده نمی شود کما اینکه تعداد بسیاری از ترانه های وی مملو از ملودی های شاد است .
اما در سال 1956 میلادی اولین نشان های بیماری کبد بروز می کند و از این به بعد کم کم در ملودی ترانه ها و صدای او غم و اندوه پدیدار می شود.

عبد الحلیم حافظ در طول دوران هنریش با موسیقدانان و شعرای برجسته ای همکاری کرد از جمله : محمد الموجی ، کمال الطویل و بلیغ حمدی و افتخار همکاری با موسیقدانان بزرگ جهان عرب محمد عبد الوهاب را در ترانه هایی مانند « اهواک »، « منین نبتدی الحکایه » و « فاتت جنبنا » را داشته است. اما مثلث طلایی عبد الحلیم حافظ ، بلیغ حمدی و شاعر بزرگ مصر محمد حمزه منجر به اجرای ترانه های بسیاری که از مهمترین آنها می توان به: زی الهوا، سواح، حاول تفتکرنی، ای دمعه حزن، موعود.

عبد الحلیم سابقه همکاری در دو ترانه بسیار معروف با شاعر بزرگ جهان عرب «نزار قبانی» به نام های قارئه الفنجان » و « رساله من تحت الماء » با موسیقی محمد الموجی را در کارنامه دارد.

عبد الحلیم حافظ نزدیک به 230 ترانه اجرا نمود که همگی مملو از احساس ، عاطفه و ذوق بود.

از سال 1955 تا 1969 میلادی در شانزده فیلم سینمایی نقش آفرینی کرد . همچنین در سال 1973 در یک قصه رادیویی به همراه نجلا فتحی و عادل امام شرکت نمود.

اولین باری که به بیماری کبد خود پی برد در سال 1956 میلادی بود . پزشکان مجربی از ممالک عربی ، اروپایی و امریکایی وی را معالجه نمودند اما نتیجه اثر بخش حاصل نشد.

در سال 1977 میلادی در سن چهل و هشت سالگی در بیمارستانی و در لندن درگذشت.

خبر فوت او اندوه بسیاری را برای دوستدارانش به همراه داشت تا جاییکه چند تن از دختران مصر پس از خبر مرگ او دست به خود کشی زدند.

در تشیع جنازه عبد الحلیم حافظ دو و نیم میلیون نفر با غم و اندوه فراوان شرکت نمودند.

م.خ