Doha – SANA
Di çarçoveya karên Foruma Dohayê ya 2025an de, ku li paytexta Qeterê di bin dirûşma “Çespandina Dadmendîyê: Ji Sozan ber bi Rastîya Hespêkirî ve” tê lidarxistin, Serok Ehmed El Şeri’ beşdarî rûniştineke dîyalogê bû.
Serok El Şeri’ di rûniştinê de got:
- Sûrîye di 60 salên borî de di qonaxên metirsîdar re derbas bû û di nava îzoleyeke mezin û dorpêçeke aborî ya xeniqîner de dijîya. Sîyasetên rejîma hilweşîyayî piranîya alîyên navneteweyî ji Sûrîyê dûr xistin. Di rojên wekî îro de me amadehîya derbasbûna Şamê dikir, û piştî rizgarkirinê, Sûrîyê gelek têkilîyên xwe yên navneteweyî vegerandin.
- Hemû gavên ku em davêjin di berjewendîya Sûrîyê de ne û armanc jê vegerandina rol û cihê wê yê girîng ê herêmî û navneteweyî ye. Sûrîye ji herêmeke ku krîzan hinarde dike, veguherî herêmeke ku dikare bibe mînakek ji bo aramîya herêmî.
- Cîhan li hember Sûrîyê vebû da ku sûdê ji cihê wê yê girîng û bandora wê ya herêmî wergire, bi armanca danîna stûnên aramîyê li deverê.
- Îsraîl kar dike ku krîzan hinardeyî welatên din bike û ji komkujîyên ku li Xezeyê pêk tîne bireve, û her tiştî bi hincetên ewlehîyê rewa dike. Lê Sûrîye ji dema rizgarkirinê ve peyamên erênî ji bo danîna stûnên aramîya herêmî şandine.
- Îsraîlê bi tundîyeke dijwar bersiva Sûrîyê da û zêdetirî hezar êrîşên esmanî pêk anîn û 400 caran derbasî nav axa wê bû. Dawîya van destdirêjîyan komkujîya li bajarokê Beyt Cinê li gundewarê Şamê bû ku bi dehan kes tê de bûn qurbanî.
- Em bi dewletên çalak ên cîhanê re kar dikin da ku zextê li Îsraîlê bikin ku ji axa ku piştî 8ê Kanûna Pêşîn a 2024an dagir kiriye vekişe, û hemû dewlet piştgirîyê didin vê daxwaza me.
- Sûrîye rijdîyê dike ku Îsraîl pabendî Peymana Veqetandina Hêzan a sala 1974an be. Daxwaza herêma bêçek gelek pirsan li dor xwe çêdike; heger hebûna Artêşa Sûrîyê nebe, kî dê vê herêmê biparêze?
- Danûstandin bi Îsraîlê re hene, Amerîka ligel me di van danûstandinan de cih digire. Hemû dewlet piştgirîyê didin daxwaza me ya vekişîna bo xetên berî 8ê Kanûna Pêşîn.
- Divê her peymanek berjewendîyên Sûrîyê misoger bike, ji ber ku ew e ya ku rûbirûyî êrîşên Îsraîlê dibe. Nexwe mafê kê heye ku daxwaza herêma tampon û vekişînê bike?
- Xelk li Sûrîyê hest bi tirsê nakin, û di van rojan de bi mîlyonan kes dadikevin kolanan da ku kêfxweşîya xwe ya bi hilweşandina rejîma berê bînin ziman. Sûrîye îro di şert û mercên xwe yên herî baş de dijî.
- Rejîma hilweşîyayî nakokîyên zêde ji me re hiştin û hin mezheb li dijî mezhebên din bi kar tanîn. Lê me ji destpêka şerê Pêşîlêgirtina Êrîşkarîyê ve, rewşa efû û lêborînê li pêş girt ji bo siberojeke domdar û ewle ji gelê Sûrîyê re.
- Sûrîye piştî serkeftina şoreşa gel ji pergaleke hukimdarîyê derbasî yeka dîtir bû ku naşibe ya berê. Tevî hin pirsgirêkên ku rû dane, Sûrîye di rêyeke erênî de ber bi aramî û geşbûna aborî ve diçe.
Tê nûkirin…
